پرک هندی یا ذراریح یک داروی گیاهی است که ابتدا در کشور هند به خواص دارویی آن پی برده شد و بعد از شناخته شدن، به سایر کشورهای جهان منتقل شد. البته رشد آن در ایران هنوز گزارش نشده است اما در عطاری‌ها به عنوان پرک هندوستان یافت می‌شود. پرک بومی مناطق گرمسیری است لذا به غیر از هند در چین و جنوب آسیای شرقی رشد می‌کند. این گیاه در ایران با همان نام پرک هندی و در هندوستان با نام دادموردان شناخته می‌شود. در این مقاله در نیاز هرب قصد داریم در مورد مشخصات ظاهری این گیاه، خواص و کاربرد آن، روغن آن و موارد منع مصرف این گیاه دارویی صحبت کنیم. سپس در مورد خرید ذراریح و قیمت آن نکاتی را بیان خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
ویژگی‌های پرک هندی (ذراریح)
هندوستان کشوری است که در زمینه تولید گیاهان دارویی تنوع بسیار بالایی دارد. بالا بودن میزان گیاهان دارویی در این کشور باعث شده است که طب سنتی در آنجا رواج پیدا کند. یکی از گیاهان دارویی هندی پرک هندی است. این گیاه که از تیره پروانه‌واران و از دسته ارغوان‌ها است در کشور هند با نام دادموردان شناخته می‌شود. خواص بی‌نظیر گیاه پرک باعث شده است که در بسیاری از کشورهای جهان مورد استفاده قرار بگیرد. در کشور اندونزی از ترکیب این گیاه با رازیانه، پیاز و میخک هندی برای درمان یبوست به کمر می‌بندند و در آفریقا از تخم و دانه‌های آن برای درمان انگل استفاده می‌کنند.
گیاه پرک در بعضی مناطق با نام ذراریح شناخته می‌شود. این واژه که یک واژه عربی است به معنی نوعی گیاه خوشبو است که در عطرسازی از آن استفاده می‌شود. در طب سنتی به گروهی از گیاهان معطر و خوشبو ذراریح گفته می‌شود. دلیل نام‌گذاری آن در طب سنتی ایرانی و عربی بر روی پرک هندی، به خاطر خواص دارویی و بوی خوشی است که دارد. پرک هند در واقع با عطر قوی که دارد دارای خاصیت خوشبوکنندگی است.
خواص دارویی پرک هندی (دادموردان)
دانه گیاه پرک خواص دارویی زیادی دارد. از مخلوط چوب آن با چند چیز دیگر، عصاره‌ای به دست می‌آید که برای درمان کهیر، اختلالات معده، ناراحتی‌های کبد، التهاب مخاط بینی و التهاب‌های خارش‌دار استفاده می‌شود. همچنین از شیره برگ‌های این گیاه برای درمان بیماری‌های پوستی مانند رینگورم استفاده می‌شود. در ادامه به بیان برخی دیگر از خواص این گیاه اشاره شده است:
تسکین مشکلات تنفسی و برونشیت
یکی از خواصی که پرک هندی دارد تسکین آسم، مشکلات تنفسی، ضدعفونی‌کنده گلو، ریه و درمان سرفه های مزمن است. برای این کار باید از جوشانده گل و برگ‌های گیاه پرک استفاده کرد تا نتیجه گرفت. برونشیت یکی دیگر از عارضه‌هایی است که به کمک جوشانده گل و برگ‌های این گیاه درمان می‌شود. برای تهیه این جوشانده ابتدا یک قاشق از پرک خردشده را درون یک لیوان آب جوش بریزید. سپس 20 دقیقه درب آن را ببندید و بگذارید تا دم بکشد. دمنوش آماده‌شده را از صافی رد کنید و به صورت گرم بنوشید. استفاده از این دمنوش 2 بار (صبح و شب) در روز باعث کاهش مشکلات تنفسی خواهد شد.
ملین
از آنجایی که ذراریح طبیعت گرم و خشک دارد باعث تحریک حرکات طبیعی روده می‌شود؛ از این رو برای باز کردن گرفتگی روده از آن استفاده می‌شود. استفاده از جوشانده این گیاه به صورت صحیح به کسانی که مشکل دفع دارند توصیه می‌شود. جوشانده هر قسمت از گیاه دادموردان (ریشه، دانه و برگ) مسهل و ملین است و به عنوان یک داروی ملین مصرف می‌گردد. همچنین در صنعت داروسازی برای ساخت داروهای ملین از این گیاه استفاده می‌شود.
بهبود خارش بدن
از پرک هندی برای درمان خارش قسمت‌های مختلف بدن به ویژه واژن اسفاده می‌شود. برای این منظور توصیه می‌شود که خانم‌ها روز 1 تا 2 گرم از گرد این گیاه را میل نمایند. همچین این گیاه برای بهبود و درمان خارش مقعد تجویز می‌شود و نتایج خوبی در این مورد گرفته شده است. به این منظور بهتر است 2 تا 4 گرم از گرد پرک را با کمی آب مخلوط کرد تا به صورت چسب در بیاید. سپس هر روز تا 25 تا 40 روز از آن را بخورید. از آنجایی که این دارو مسهل است ممکن است بعد از یک مدتی از استفاده، اسهال پدید بیاید. بعد از اینکه اسهال شدید خوردن دارو را قطع کنید و بعد از آن به مقداری کمتری از آن در طول روز استفاده کنید.
درمان کرم‌ها و انگل‌های روده
همان‌طور که گفتیم پرک هندی طبیعتی گرم و خشک دارد؛ از این‌رو ضد کرم معده، انگل، ضد کرمک و آسکارید است. دانه‌های پرک هندی ضد کرمک است و در درمان آن مفید است. در عطاری‌ها از این گیاه به عنوان گیاهی کمکی برای دفع کرم‌های روده‌ای یاد می‌شود. برای درمان این عارضه بهتر است 2 تا 4 گرم از گرد این دانه به مدت 4 روز میل شود تا نتیجه حاصل شود. همچنین مصرف دمنوش این گیاه به صورت ناشتا باعث تحریک روده‌ها و دفع انگل خواهد شد. البته توجه داشته باشید که اگر دارای عفونت شدید روده‌ای هستید حتماً باید داروهای دیگری که پزشک تجویر می‌کند را در کنار پرک مصرف کنید و تنها به مصرف این گیاه اکتفا نکنید.
درمان عفونت‌های قارچی
شیره گیاه پرک هندی برای درمان بیماری‌های پوستی مانند تینه‌آ مفید است. کیل یکی از انواع عفونت‌های قارچی و سطحی بر روی پوست است که کچلی سر، کچلی ریش، کچلی کشاله ران، کچلی بدن، کچلی سیاه یا همان عفونت قارچی را به همراه دارد. بسیاری از عطاری‌ها در ایران گیاه دادموردان را برای درمان کچلی معرفی می‌کنند. با خرید ذراریح و استفاده صحیح از آن می‌توانید از شرّ انواع مشکلات پوستی خلاص شوید. البته قبل از استفاده بایستی با پزشک متخصص مشورت کنید.
درمان قولنج
گاهی بر اثر گرفتگی روده‌ها، نفخ زیاد و انسداد مسیر گوارشی ممکن است دچار درد در ناحیه کمر و شکم شوید. به این عارضه قولنج یا کولیک می‌گویند. قولنج در واقع بر اثر نفخ روده در بدن به وجود می‌آید. گیاه پرک هندی که یک گیاه و بازکننده انسداد مسیر گوارشی است برای درمان این درد در بدن مفید است. با مصرف جوشانده ریشه این گیاه می‌توان قولنج را درمان و از درد شکم ناشی از این عارضه راحت شوید.
طرز تهیه روغن دادموردان
دانه‌ها در تهیه روغن‌های طبیعی نقش مهمی را ایفا می‌کنند. پرک هندی هم یکی از دانه‌هایی است که از آن برای تولید روغن این گیاه استفاده می‌شود. روغن رادموردان از طریق بن ماری کردن به دست می‌آید. بن ماری کردن یعنی گرم کردن یا ذوب کردن یک داروی گیاهی به صورت غیر مستقیم. در این روش ماده مورد نظر را به صورت مستقیم روی شعله آتش نمی‌گذارند بلکه ابتدا یک ظرف آب را روی حرارت می‌گذارند تا بجوشد. سپس مقداری از دانه پرک را در معرض بخار آب قرار می‌دهند تا به آرامی گرم و ذوب شود و تبدیل به روغن گردد. این روش باید در محیطی کاملاً بهداشتی و عاری از هرگونه میکروب انجام شود تا روغن به صورت بهداشتی به دست بیاید.
روش مصرف صحیح پرک هندی
روغن پرک هندی به صورت مالشی و یا خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مالش این گیاه به اعضای بیرونی بدن و نواحی مورد نظر می‌تواند اثربخشی فوق‌العاده‌ای داشته باشد. همچنین می‌توان این دارو را برای درمان و یا کاهش مشکلات داخلی بدن به صورت خوراکی مصرف کرد. با خرید ذراریح و تهیه دمنوش آن می‌توان به آرامش اعصاب، تقویت سیستم گوارشی و رفع نفخ کمک کرد. برای تهیه دمنوش این گیاه کافی ایت یک قاشق غذاخوری از آن را در یک لیوان آب جوش بریزید و بعد از 15 الی 20 دقیقه آب را از صافی رد کند و نوش جان کنید. پودر پرک هندی را نیز می‌توان برای رفع مشکلات گوارشی با کمی عسل مصرف کرد. همچنین بخور آن محیط را گرم و معطر خواهد کرد و برای کاهش استرس، پاکسازی هوا و درمان سرماخوردگی مناسب خواهد بود.
موارد منع مصرف پرک هندی
هر دارویی چه گیاهی و چه شیمیایی اگر به درستی مصرف نشود می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد. مصرف بیش از اندازه پرک هندی نیز مسلّماً ضررهایی را برای بدن به همراه خواهد داشت. البته گاهی بعضی از داروها منع مصرف دارد و استفاده از آن برای دسته‌ای از افراد اکیداً توصیه نمی‌شود.
داروی پرک هندی برای خانم‌های باردار چندان توصیه نمی‌شود چرا که ممکن است به جنین آسیب وارد کند. قبل از استفاده از این دارو به صورت موضعی بر روی پوست، بهتر است تست حساسیت انجام شود تا اگر پوست به آن حساسیت نشان داد درمان را قطع کرد. قبل از استفاده از گیاه پرک باید با پزشک متخصص مشورت شود تا مشکلی برای بدن به وجود نیاید. مصرف بین از اندازه این گیاه( چه به صورت روغن و چه به روش‌های دیگر) می‌تواند باعث ایجاد اسهال شود. بنابراین توصیه می‌شود که به صورت متعادل از این دارو مصرف کنید.
نکات مهم قیمت و خرید ذراریح (پرک هندی)
در هنگام خرید ذراریح علاوه بر قیمت به رنگ و بوی گیاه، بافت آن و ارگانیک بودن آن توجه کنید. پرک هندی مرغوب باید بوی گرم و معطری داشته باشد و بوی کهنگی و ماندگی ندهد. رنگ این گیاه معمولاً سبز مایل به قهوه‌ای یا سبز روشن است. همچنین بهتر است حتی اگر به صورت پودرشده است بافت خود را از دست ندهد و برگ‌های آن قابل تشخیص باشد. قیمت این گیاه به عوامل متعددی مانند کیفیت و ارگانیک بودن، نوع بسته‌بندی و فروشگاه عرضه‌کننده بستگی دارد.
گاهی بعضی از عطاری‌ها یا فروشگاه‌های آنلاین تنها با هدف جلب توجه مشتریان محصولاتی با قیمت پایین عرضه می‌کنند و توجهی به کیفیت کار ندارند. لذا باید دقت داشته باشید که همیشه از مراکز معتبر و کسانی که در زمینه داروهای گیاهی تخصص بالایی دارند خرید کنید تا نتیجه بهتری بگیرید. مجموعه نیاز هرب عرضه‌کننده محصولات گیاهی ارگانیک و باکیفیت است که داروهای خود را به صورت عمده و با بهترین قیمت به فروش می‌رساند.
جمع‌بندی
پرک هندی که در هند به آن دادموردان می‌گویند یک گیاه دارویی است که بومی مناطق گرمسیری است؛ لذا در هند، چین و جنوب آسیای شرقی رشد می‌کند. ذراریح یک واژه عربی به معنی نوعی گیاه خوشبو است. گیاه پرک نیز که خاصیت خوشبوکنندگی دارد گاهی به این نام شناخته می‌شود. خواص بی‌نظیر پرک هندی باعث شده که در بسیاری از کشورهای جهان مورد استفاده قرار بگیرد. بعضی از خواص دارویی این گیاه عبارت است از تسکین مشکلات تنفسی، درمان مشکلات مربوط به گوارش، ملین، بهبود خارش بدن، دفع کرم و انگل، درمان عفونت‌های قارچی و درمان قولنج.
روغن این گیاه که از دانه‌های آن به روش بن ماری کردن به دست می‌آید به صورت موضعی و خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف پرک هندی به خانم‌های باردار توصیه نمی‌شود. مصرف زیاد این گیاه باعث اسهال خواهد شد لذا باید به اندازه و درست مصرف گردد. در هنگام خرید ذراریح سعی کنید علاوه بر قیمت به کیفیت گیاه از جنبه‌های مختلف توجه کنید تا خرید خوبی را تجربه کنید. مجموعه نیاز هرب عرضه‌کننده گیاهان دارویی ارگانیک به صورت عمده و با بهترین کیفیت و قیمت است. لذا از این مجموعه با خیالی آسوده خرید کنید.
